در زمینه‌ی علم و صنعت، مفهوم “راکتور” به صورت کلی به دستگاهی اشاره می‌کند که در آن واکنش‌های شیمیایی، فیزیکی، هسته‌ای یا دیگر نوع واکنش‌ها رخ می‌دهد و در آن کنترل و نظارت بر واکنش و انتقال انرژی صورت میگیرد.
در علوم مختلف، مفهوم راکتور به معنای یک محفظه یا دستگاهی است که واکنش‌ها را در خود جای می‌دهد و شرایط لازم برای انجام و کنترل واکنش‌ها را فراهم می‌کند. به عنوان مثال، در شیمی، راکتور یک سیستم است که در آن واکنش‌های شیمیایی بین مواد انجام میشود. در صنایع مختلف مانند صنعت نفت، شیمیایی، داروسازی و غیره، راکتورها برای تولید محصولات شیمیایی، تصفیه و پالایش مواد، ساخت مواد نوین و غیره استفاده می‌شوند.
همچنین، مفهوم راکتور در زمینه‌ی هوافضا و فناوری موشکی به دستگاهی اشاره دارد که برای تولید نیرو و توان مورد نیاز برای پرتاب و حرکت موشک‌ها استفاده میشود. در این مورد، راکتورها به عنوان منابع قدرت برای واکنش‌های سوخت و اکسیدان در موشک‌ها استفاده می‌شوند.
در زمینه علوم هسته ای، راکتور یک دستگاه فنی است که در آن واکنش هسته‌ای نگهداری و کنترل میشود. این واکنش هسته‌ای میتواند شامل تجزیه هسته‌ای (fission) یا ترکیب هسته‌ای (fusion) باشد. راکتورها به عنوان منابع انرژی هسته‌ای استفاده می‌شوند و در حوزه‌های مختلفی مانند تولید برق، تولید مواد شیمیایی، پژوهش‌های علمی و پزشکی هسته‌ای مورد استفاده قرار میگیرند.
بنابراین، مفهوم راکتور به طور کلی به دستگاه‌هایی اشاره دارد که در آنها واکنش‌های مختلف رخ می‌دهد و کنترل و مدیریت این واکنش‌ها برای تولید انرژی، تولید محصولات یا دستیابی به هدف مورد نظر صورت میگیرد.
کندانسور یا چگالنده یکی از قسمت های راکتورهای ساخت شرکت پتروصنعت تاراز میباشد که وظیفه آن خنک کردن سیال و یا تبدیل آن از حالت گاز به مایع میباشد. فرآیند خنک کردن در مبرد های صنعتی میتواند توسط آب و یا هوا انجام شود.
راکتور های بستر سیال از لحاظ عملکردی پیوسته میباشند. این راکتورها برخلاف راکتورهای بستر ثابت که کاتالیست های جامد به صورت ثابت روی هم قرار میگیرند کاتالیست در فضای داخل راکتور به علت سرعت بالای سیال ورودی به صورت معلق درامده و با وکنش گرها در تماس قرار میگیرد. حرکت مداوم مواد داخل راکتور یک …
در راکتورهای بستر ثابت یا FixedBed بستری که حاوی دانه های جامد کاتالیستی است درون محفظه رآکتور قرار دارد. سیال خوراک به صورت یکنواخت با این بستر جامد در تماس میباشد و واکنش هنگام عبور واکنش گرها از روی بستر انجام میشود به طوری که زمان تماس کافی بین کاتالیست و واکنش دهنده ها، رسیدن …
اصولی‌ترین و اولین بحث بعد از مشخص شدن هدف یک راکتور در مراحل ساخت، سازه راکتور است. در این مقاله پیرامون جنس بدنه، پوشش، زبری سطح، سایت گلس و پایه‌نگهدارنده از سازه راکتور مطالبی ارائه میشود.
همیشه داشتن یک راکتور برای رسیدن به محصل مورد نظر در یک واکنش کافی نیست. متعلقات راکتور تجهیزاتی هستند که واکنش را کامل و ما را به محصول مورد نظر می‌رسانند. متعلقات راکتور شامل کندانسور، سیرکولاتور، پمپ خلاء، دوزینگ پمپ، بستر کاتالیست و CIP می‌شوند. البته تجهیزات دیگری هم می‌توان به این لیست اضافه کرد ولی این تجهیزات پر کاربردتر تشخیص داده شده‌اند.
کنترل واکنش در راکتور با سیستم کنترل، سنسورها، ورودی/خروجی، اسپارژر گاز، همزن و نمونه‌گیری انجام میشود. گاهی اوقات نیز برای کنترل واکنش با توجه به نوع محیط، واکنش‌دهنده‌ها یا محصولات آن به تجهیزات ضد جرقه نیاز است. شیشه رویت یا سایت گلس را نیز می‌توان جزو ابزار کنترل واکنش دانست. البته ترجیح داده شد به عنوان یک عنصر سازه‌ای در مقاله سازه راکتور به آن پرداخته‌شود.
دما در راکتورها شامل دو بخش سرمایش‌وگرمایش و عایق‌کاری آن میشود. برای انجام واکنش به صورت دلخواه باید دما در راکتور به خوبی کنترل گردد.
محصولات درون راکتورهای دسته‌ای(بچ) معمولاً در طول فرآیند گرما را آزاد یا جذب می کنند. حتی عمل هم‌زدن مایعات ذخیره‌شده باعث تولید گرما میشود. حتی عمل هم زدن مایعات ذخیره شده باعث تولید گرما می شود. برای کنترل دما در راکتور، گرما باید توسط یک ژاکت خنک‌کننده یا لوله خنک‌کننده اضافه یا حذف شود.
