راکتور به عنوان یک سیستم فیزیکی یا شیمیایی برای انجام واکنش‌های شیمیایی، تولید نیروی حرارتی، تولید انرژی هسته‌ای یا تولید مواد شیمیایی استفاده میشود. فرمانتور و بیوراکتور دو نوع راکتور در زمینه بیولوژی و بیوشیمی هستند. فرمانتور راکتوری است که در آن واکنش‌های بیولوژیکی برای تولید محصولات شیمیایی یا تولید انرژی از طریق تجزیه مواد آلی انجام میشود. بیوراکتور نیز راکتوری است که در آن سلول‌ها یا آنزیم‌ها برای انجام واکنش‌های بیولوژیکی استفاده می‌شوند. تفاوت اصلی بین فرمانتور و بیوراکتور در نوع واکنش‌هایی است که در هر کدام انجام میشود.
راکتور آزمایشگاهی یک واحد کوچک است که برای تست و بررسی عملکرد و واکنش‌های یک راکتور در مقیاس کوچک استفاده میشود. این نوع راکتورها به‌طور معمول در مراکز تحقیقاتی، دانشگاه‌ها و صنایع کوچک مورد استفاده قرار میگیرند.
راکتور CSTR (Continuous Stirred-Tank Reactor) نوعی راکتور شیمیایی است که در آن واکنش‌های شیمیایی در یک مخزن بزرگ و استوانه‌ای با مخلوط کردن مداوم انجام میشود. این نوع راکتور به‌طور گسترده در صنایع شیمیایی و فرایندهای صنعتی استفاده میشود.
راکتور صنعتی یا صنعتی‌سازی شده، راکتوری است که در مقیاس بزرگ برای تولید صنعتی محصولات شیمیایی، انرژی هسته‌ای یا فرآوری مواد استفاده میشود. این نوع راکتورها به‌طور گسترده در صنایع نیروگاه‌ها، پتروشیمی، فرآوری غذا و صنایع شیمیایی مورد استفاده قرار میگیرند.
راکتور شیمیایی به راکتوری اطلاق میشود که برای انجام واکنش‌های شیمیایی استفاده میشود. این نوع راکتورها معمولاً دارای شرایط کنترل شده‌ای نظیر دما، فشار واستر در هنگام انجام واکنش هستند.
راکتور بستر سیال (Fluidized Bed Reactor) نوعی راکتور است که در آن ماده واکنشی در داخل یک بستر سیال تهیه شده از ذرات جامد قرار میگیرد. در این راکتور، یک جریان سیال (معمولاً گاز یا مایع) از زیر بستر سیال عبور می‌کند و ذرات جامد درون بستر در حال حرکت و تحریک می‌شوند. این نوع راکتور به عنوان یک فناوری پیشرفته در صنایع شیمیایی، نفت و گاز، تبدیل انرژی و فرآوری مواد استفاده میشود.
کندانسور یا چگالنده یکی از قسمت های راکتورهای ساخت شرکت پتروصنعت تاراز میباشد که وظیفه آن خنک کردن سیال و یا تبدیل آن از حالت گاز به مایع میباشد. فرآیند خنک کردن در مبرد های صنعتی میتواند توسط آب و یا هوا انجام شود.
نقش کندانسور در راکتورهای آزمایشگاهی و صنعتی ادامه مطلب »
راکتور های بستر سیال از لحاظ عملکردی پیوسته میباشند. این راکتورها برخلاف راکتورهای بستر ثابت که کاتالیست های جامد به صورت ثابت روی هم قرار میگیرند کاتالیست در فضای داخل راکتور به علت سرعت بالای سیال ورودی به صورت معلق درامده و با وکنش گرها در تماس قرار میگیرد. حرکت مداوم مواد داخل راکتور یک
در راکتورهای بستر ثابت یا FixedBed بستری که حاوی دانه های جامد کاتالیستی است درون محفظه رآکتور قرار دارد. سیال خوراک به صورت یکنواخت با این بستر جامد در تماس میباشد و واکنش هنگام عبور واکنش گرها از روی بستر انجام میشود به طوری که زمان تماس کافی بین کاتالیست و واکنش دهنده ها، رسیدن
اصولی‌ترین و اولین بحث بعد از مشخص شدن هدف یک راکتور در مراحل ساخت، سازه راکتور است. در این مقاله پیرامون جنس بدنه، پوشش، زبری سطح، سایت گلس و پایه‌نگهدارنده از سازه راکتور مطالبی ارائه میشود.
همیشه داشتن یک راکتور برای رسیدن به محصل مورد نظر در یک واکنش کافی نیست. متعلقات راکتور تجهیزاتی هستند که واکنش را کامل و ما را به محصول مورد نظر می‌رسانند. متعلقات راکتور شامل کندانسور، سیرکولاتور، پمپ خلاء، دوزینگ پمپ، بستر کاتالیست و CIP می‌شوند. البته تجهیزات دیگری هم می‌توان به این لیست اضافه کرد ولی این تجهیزات پر کاربردتر تشخیص داده شده‌اند.
کنترل واکنش در راکتور با سیستم کنترل، سنسورها، ورودی/خروجی، اسپارژر گاز، همزن و نمونه‌گیری انجام میشود. گاهی اوقات نیز برای کنترل واکنش با توجه به نوع محیط، واکنش‌دهنده‌ها یا محصولات آن به تجهیزات ضد جرقه نیاز است. شیشه رویت یا سایت گلس را نیز می‌توان جزو ابزار کنترل واکنش دانست. البته ترجیح داده شد به عنوان یک عنصر سازه‌ای در مقاله سازه راکتور به آن پرداخته‌شود.
کنترل واکنش در راکتور ادامه مطلب »
دما در راکتورها شامل دو بخش سرمایش‌وگرمایش و عایق‌کاری آن میشود. برای انجام واکنش به صورت دلخواه باید دما در راکتور به خوبی کنترل گردد.
محصولات درون راکتورهای دسته‌ای(بچ) معمولاً در طول فرآیند گرما را آزاد یا جذب می کنند. حتی عمل هم‌زدن مایعات ذخیره‌شده باعث تولید گرما میشود. حتی عمل هم زدن مایعات ذخیره شده باعث تولید گرما می شود. برای کنترل دما در راکتور، گرما باید توسط یک ژاکت خنک‌کننده یا لوله خنک‌کننده اضافه یا حذف شود.
