اجزای اتوکلاو بنا به هدف و وظیفه اتوکلاو تغییر می‌کنند. با یک دسته‌بندی کلی می‌توان به سیستم گرمایش، خنک‌کاری، کنترل ، تامین فشار، تامین خلاء، عایق‌کاری و درب‌آسان‌بازشو تقسیم کرد.
سیستم گرمایش
اولین دسته‌ای از اجزای اتوکلاو که بررسی میشود سیستم گرمایش آن است. در اتوکلاوهای استریلیزاسیون، AAC، امحای زباله بیمارستانی، پخت لاستیک، ریخته گری دقیق و … از گرمایش با بخار آب استفاده میشود. اتوکلاوهای کامپوزیت، شیشه لمینت و … المنت حرارتی برای گرمایش به کار گرفته میشود. سیستم گرمایش با روغن داغ نیز می‌تواند جایگزین المنت حرارتی شود. در زیر به طور خلاصه این سه سیستم معرفی شده‌اند.
گرمایش با بخار آب
در داخل اتوکلاو تمام هوا خارج میشود و فقط بخار باقی می‌ماند. این بخار خالص را بخار اشباع می‌نامند. “اشباع” به این معنی است که فضای اشغال‌شده توسط بخار نمی‌تواند بخار بیشتری داشته باشد، که کاملاً با سطح بالایی از بخار فوق غلیظ آغشته شده است. ترکیب بهینه بخار در اتوکلاو 3 درصد مایع و 97 درصد گاز است. در اتوکلاو تست کاشی و سرامیک یا هر اتوکلاو مشابه دیگر منبع بخار آب، ابی است که ابتدای فرآیند درون محفظه ریخته میشود. در اتوکلاوهای صنعتی به وسیله دیگ بخار، بخار آب مورد نیاز تامین میشود.
گرمایش با المنت حرارتی
به عنوان مثال اتوکلاو کامپوزیت با المنتهای حرارتی(Heating Elements) که در طول مخزن قرار می‌دهند گرم میشود. به این صورت که فن سیرکولاسیون (Circulating Air Fan) هوای داغ شده در مجاورت با المنتهای حرارتی را در کانال‌هوا(Air Distribution Shroud) و محفظه فشار به جریان در می‌آورد. این چرخه باعث هم‌دمایی و گرم شدن اتوکلاو میشود.(شکل 1)
گرمایش با روغن داغ
از بویلر روغن داغ به عنوان تامین کننده حرارت با سیال واسط روغن داغ در کویل یا پره‌هایی درون اتوکلاو به طور جایگزین المنت حرارتی یا بخار آب نیز می‌توان استفاده نمود.
سیستم خنک‌کاری
سیستم بعدی از اجزای اتوکلاو سیستم خنک‌کاری است. برای پایین آوردن دمای یک اتوکلاو از یک رادیاتور در جلوی فن سیرکولاسیون استفاده می‌کنند. سیال مبرد آب می‌باشد که در یک سیکل به کمک پمپ، لوله‌کشی و کولینگ تاور خنک میشود. (شکل2: سیستم خنک‌کاری)
سیستم کنترل
طراحی اتوکلاو ماهیت چند رشته ای دارد و مهندسی مکانیک، کنترل فرآیند و ابزار دقیق را در بر می گیرد. همیشه، سیستم‌های اتوکلاو پیشرفته با سیستم‌های کنترل کامپیوتری قابل‌اعتماد کاملاً خودکار هستند. مهندس اتوماسیون و ابزار دقیق قادر است با نوشتن نر‌افزاری بر روی PLC و پیاده‌سازی آن به کمک تابلو برق تمامی قسمتها را به صورت خودکار کنترل نماید. (شکل3: نمونه‌ای از نرم‌افزار کنترل اتوکلاو)
سیستم تامین فشار
متوسط نرخ فشار در اتوکلاوهای مدرن 2 بار در دقیقه است. امروزه بسیاری از اتوکلاوها به جای هوا از نیتروژن به عنوان محیط فشار استفاده می‌کنند. این به این دلیل است که مواد مصرفی پخت اتوکلاو به دلیل وجود اکسیژن در محیط هوا بسیار قابل اشتعال هستند. البته در اتوکلاوهای استریلیزاسیون، بتن سبک و … از همان بخار آب گرمایش برای افزایش فشار استفاده می‌کنند. اتوکلاوهایی که برای آغشته‌سازی(مثل اتوکلاو چوب) به کار می‌روند نیز به وسیله پمپ‌های پر قدرت افزایش فشار را تامین می‌کنند. سیستم فشار گاز نیتروژن شامل کمپرسور اولیه، نیروگاه نیتروژن، کمپرسور تقویت‌کننده، مخازن ذخیره‌سازی و مدارهای لوله‌کشی مرتبط است. این سیستم در شکل 4 نشان داده شده است.
سیستم تامین خلاء
اتوکلاوهای پخت کامپوزیت، شیشه لمینت، پخت لاستیک و … به سیستم تامین خلاء نیاز دارند. یک سیستم خلاء پیشرفته جزء ضروری اتوکلاوهای مدرن است. این سیستم شامل پمپ‌های خلاء، مخازن خلاء، مخازن بافر، خطوط اندازه‌گیری و خطوط مکش است که در شکل 5 نشان داده شده است.
عایق‌کاری
عایق‌کاری اتوکلاوها اغلب برای جلوگیری از هدر رفت انرژی انجام می‌گیرد. عایق پشم سنگ یا پشم شیشه به طور معمول برای این منظور کاربرد دارد. شکل 4 عایق‌کاری درون یک اتوکلاو صنعتی را نشان می‌دهد.
درب‌آسان‌بازشو
درب‌آسان‌بازشوی سریع و بدون مشکل با دسترسی سریع و آب‌بندی خوب را برای تقریباً همه انواع سیلندرها و مخازن از جمله اتوکلاوها و سایر محفظه‌های تحت‌فشار فراهم می‌کند. ساخت آن با الزامات کد ASME قسمت VIII، بخش 1، مطابقت دارد. درب‌آسان‌بازشو (Rapidoor) را می‌توان به صورت خودکار یا از راه دور کنترل کرد. حلقه‌های قفل را می توان به صورت مکانیکی، هیدرولیکی، پنوماتیکی یا الکتریکی چرخاند. این درب به دو صورت رینگ چرخان یا درب چرخان وجود دارد. شکل5 اصول عملکرد آن را نشان می‌دهد.
*برای مشاوره و درخواست خرید محصول لطفا به صفحه تماس با ما مراجعه کنید.
منابع
2) https://www.pinterest.com/pin/541909767638860025/
3) Autoclaves for Aerospace Applications: Issues and Challenges
4) https://www.prodigyscada.com/Example-Applications/autoclave-control-and-industrial-oven-control.html
5) https://en.wikipedia.org/wiki/File:Internal_insulation.jpg
