در این مقاله با استانداردهای فنی و عملیاتی مخازن ذخیره‌سازی نفتی اتمسفریک آشنا می‌شوید.
از اوایل دهه ۱۹۵۰ میلادی تاکنون مخزن هایی عمودی که سقف شناور دارند برای نگهداری میعانات فرار کاربرد دارند تا حجم بخار سیال را به حداقل برسانند در پالایشگاه ها و صنایع شیمیایی مورد استفاده قرار میگیرند. مایعاتی مثل بنزین که در دمای معمولی بخار زیادی تولید میکنند را در چنین مخازنی نگهداری میکنند. همچنین این مخازن برای ذخیره موادی استفاده میشوند که بخارات سمی و یا خطرناک برای محیط زیست دارند. ترکیب سقف شناور و مخزن شبیه ترکیب پیستون و سیلندر میباشد که پیستون به راحتی و آزادانه داخل سیلندر حرکت میکند. انواع این مخازن عبارتند از:
مخزن با سقف شناور متحرک
ساختار این گونه تانک ها تشکیل شده از یک مخزن با بدنه فولادی و یک صفحه داخلی که روی سطح سیال شناور است و به همراه آن بالا و پایین میرود. معایب این سیستم، گران بودن هزینه ساخت آن و همچنین احتمال انباشته شدن برف و باران روی سقف متحرک مخزن میباشد (انباشته شدن برف باعث چرخش و حرکات اضافی سقف در بالا و پایین آمدن آن میشود) که البته این عیب در مخازن سرپوشیده وجود ندارد. مزایای این مخازن عبارتند از:
طبق پارامتر های استاندارد API هرگونه مایعی که از آن بخاری متصاعد شود که باعث ایجاد مشکل شود باید در مخازن با سقف شناور ذخیره شوند. در پیوست C از استاندارد API 650 شرح کامل الزامات طراحی، ساخت و نگهداری این مخازن منتشر شده است. چند نمونه از توصیه هایی که در این استاندارد آمده به شرح زیر میباشد:
نمای داخلی آب بندی سقف شناور با داخل بدنه مخزن
فرمول هایی جهت محاسبه تلفات تبخیر در API 19.2 هستند که برای کارایی و صحت عملکرد مخزن میتوان از آن ها استفاده کرد. این فرمول های محاسباتی اولین بار در سال 1962 ابداع شدند ولی در سال 1997 به روز رسانی شدند. این مخازن طبق استاندارد مخزن تحت فشار نیستند زیرا مواد نفتی به صورت اتمسفریک در آن ذخیره میشوند.
PDF: دستورالعمل ایمنی مخازن با سقف شناور
قسمت های اصلی این مخزن ها عبارتند از بدنه اصلی مخزن و سقفی که روی سیال شناور است. سقف شناور نیز دارای پایه هایی هست که وقتی مخزن خالی میشود تا یک حد خاصی پایین بیاید به حدی که جایی برای عبور یک نفر در مواقع ضروری باقی بماند. سقف شناور در هنگام حرکت به سمت بالا و پایین نباید به دور خود بچرخد و یا حرکتی اصافی داشته باشد لذا برای جلوگیری از آن ستون هایی درون مخزن تعبیه شده تا از چرخش سقف جلوگیری کند. سایر قسمت های دیگر مخزن سقف متحرک عبارتند از:
مخزن سقف شناور مخزن ذخیره سازی با سقف صاف است که بر روی سطح روغن شناور می شود و در نتیجه تبخیر را به حداقل می رساند. این تانکرهای بزرگ با سقف شناور از یک پوسته فولادی استوانه ای مجهز به سقفی تشکیل شده اند که روی سطح مایع ذخیره شده شناور هستند. این مخازن به جای اینکه از کف پر شوند از توسط لوله ای انعطاف پذیر و دریچه ای که روی سقف متحرک آن تعبیه شده پر میشوند ولی تخلیه مخزن از پایین آن انجام میشود. طرز کار سایر قسمت های ایمنی و پایپینگ مخزن شبیه به مخازن با سقف ثابت میباشد. برنامه های تعمیر، نگهداری و اورهال مخزن باید طبق دستورالعمل آئین نامه های ایمنی تانکرهای نگهداری سوخت به دقت و در زمان دقیق خود انجام گیرد.
مخزن ذخیره بنزین با سقف شناور
این مخازن اغلب به عنوان مخازن اتمسفریک ذخیره سازی مواد نفتی مورد استفاده قرار میگیرند. در مخازنی که سقف شناور داخلی دارند یک دریچه ورود و خروج هوا در سقف ثابت مخزن نصب میشود که حرکت سقف متحرک باعث ایجاد خلاء و یا فشار هوا نشود. منهول هایی که روی سقف نصب میشوند امکان بازدید و تعمیرات را برای اپراتور مخزن فراهم میکنند. دور تا دور سقف شناور با قسمت داخلی بدنه مخزن در تماس است و به طور دقیق و کامل آب بندی شده است. در مخازن بسیار بزرگ، سقف شناور با حداقل یک ستون داخلی مهار میشود.
بدنه اصلی سقف شناور کاملا به بدنه مخزن نمیچسبد بلکه فاصله ای دارد که آن فاصله را نوعی تیوپ (ترکیبی از فلز و لاستیک) پر میکنند. این کار برای لغزش بهتر و آب بندی سقف و بدنه مخزن است. این حرکت میتواند به کمک غلطک هایی نیز تسهیل شود ولی بهتر است از غلطک استفاده نشود زیرا میتواند باعث بروز حادثه شود.
پترو صنعت تاراز